Betoog Algemene Beschouwingen, bestuursrapportage en begroting

2020, wat een jaar was en is het. En niet altijd in de goede zin van het woord. We hebben kennis gemaakt met de kwetsbaarheid van onze samenleving, maar ook de betrokkenheid. Enerzijds een lockdown die we nooit voor mogelijk hadden gehouden. Maar tegelijkertijd ook veel hartverwarmende acties voor de kwetsbaren. Ook in onze gemeente.

We moeten ons bewust van zijn dat de begroting wel degelijk hard geraakt wordt door de gevolgen van Corona. Op een dusdanige manier zelfs dat we nu aankijken tegen een tekort op onze begrotingscijfers. Hoe anders zag de wereld er vorig jaar nog uit.

De begroting van Sint-Michielsgestel bestaat voor ruim 50% uit maatschappelijke ontwikkeling. Kosten waarop we als Raad vaak niet veel invloed kunnen uitoefenen, omdat de regeling vanuit de Rijksoverheid is vastgesteld, het aantal deelnemers van tevoren niet altijd te bepalen is of de uitvoering is belegd in de regio. Deze kosten zetten de begroting wel behoorlijk onder druk en dit zal de komende jaren nog verder gaan toenemen als gevolg van Corona en de verdere vergrijzing.

Als we als VVD dan in de krant lezen dat er organisaties zijn die fraude plegen met de zorggelden of dat er gigantische winsten worden gemaakt die compleet niet zijn uit te leggen, worden we daar toch wel onpasselijk van. Bedrijven mogen winsten maken en moeten dat ook kunnen, ook in de zorg. Dat zorgt tenslotte voor innovatie en ontwikkelingen. Maar als er zoveel aan de strijkstok blijft hangen, dan is dat geen goede zaak. Deze organisaties moeten dan ook keihard aangepakt worden. Het is dan ook goed om te lezen dat de toezichthouder in ’s-Hertogenbosch de eerste positieve resultaten al heeft behaald. Maar als VVD denken we dat in het systeem zelf een fout zit. We werken nog steeds met lumpsum-bekostiging, ondanks dat onze Raad dat eigenlijk anders wilde. Hiermee worden organisaties niet uitgedaagd. Zij weten van tevoren wat ze verdienen en daar hoeven ze dan ook geen moeite meer voor te doen. Gezien de uitkomsten uit Tilburg en ’s-Hertogenbosch lijkt het de VVD zeer wenselijk als de wethouder weer in overleg gaat met de Regio en daar pleit voor het gewenste systeem van PxQ. Daarmee houdt je zorgorganisaties scherp en daag je ze ook uit om mee te gaan met innovaties en ontwikkelingen. Wat uiteindelijk leidt tot een betere zorg en wellicht ook nog een goedkopere zorg.

 

Is de wethouder van plan om weer in overleg gaat met de Regio en gaat pleiten voor het gewenste systeem van P maal Q?

In de zorgkosten voor onze gemeente zit ook nog een ander probleem. Veel zaken zijn overgedragen vanuit de Rijksoverheid richting gemeentes, waarbij meteen een bezuiniging is ingeboekt. We hebben hier al vaker over gesproken. Op zich goed om te zien dat de Rijksoverheid zoveel  vertrouwen in ons heeft, maar deze bezuiniging was wel heel rigoureus. Het laat ons de overweging of we de kosten willen laten uitstijgen boven de Rijksbijdrage. Of moeten we gewoon misschien stellen dat als het geld op, dat het geld dan op is. Daarmee laten we richting Rijksoverheid duidelijk zien waar het probleem zit. Tegelijkertijd lopen we dan tegen het probleem aan dat we mensen zonder zorg laten, die het eigenlijk wel nodig hebben. Een duivels dilemma, maar waarvoor we in de toekomst misschien wel een keuze moeten maken, als de Rijksoverheid haar bijdrage niet omhoog gooit. En dan bedoelen we de bijdrage van onze gemeente. Want de Rijksoverheid plust wel wat, maar dan vooral voor de grote steden.  

Nu zie je gebeuren dat voorzieningen, die zo belangrijk zijn in de nulde lijn, ten onder gaan aan bezuinigingen als gevolg van de stijging van de zorgkosten. Daarmee help je de voorziening om zeep, maar ook de nulde lijns zorg. Terwijl je juist zoveel mogelijk zorgbehoevenden in die lijn wil afvangen, omdat een zorgvraag niet altijd opgelost wordt met juist zorg. Preventie en hulp helpt meestal veel beter.  

Bouwen, bouwen, bouwen is het idee van dit college en ook van de Rijksoverheid. Maar daar zitten op dit moment veel problemen omheen, zoals stikstof, stijgende kosten van de bouw, enzovoorts. Kortom, allemaal externe factoren die ons beperken om op dit moment door te pakken. We zullen daarmee moeten dealen, ook als Raad. Wel goed om te zien dat dit college haar ambitie houdt en er alles aan probeert te doen.

Extra aandacht voor de ondernemers. De basis voor onze samenleving. In de horeca bijvoorbeeld, die nu hard geraakt worden. Als de horeca straks weer open zou mogen gaan en zij bijvoorbeeld extra terrassen willen, zelfs in de wintertijd, dan vindt de VVD dat de horeca-ondernemer de ruimte moeten krijgen hierin. Vooral om de onderneming gaande te houden. Daarbij is onze gemeente een kleine gemeenschap. Normaal mag je maar met een beperkt aantal mensen een winkel binnen. Een overkapping of luifel buiten, zou mogelijk al wat meer kunnen helpen dat de klant buiten kan wachten voor de winkel. Wij van de VVD vinden dat we de ondernemer hierin de ruimte moeten geven. Niet teveel in regeldruk denken, maar wat meer creatief. 

Denkt het college hier net zo over? En hoe heeft het college ook contact met verschillende bedrijven over dit soort zaken?

Dan de vraagstukken wat betreft de Corona crisis, wat landelijk, zelfs wereldwijd speelt. We moeten er voor waken om doormiddel van het inzetten van lokale reserves problemen gaan oplossen die ook mondiaal spelen. Daarom is de VVD voorstander van 10% gespreid (als een soort kaasschaaf) bezuinigen, zodat je deze bezuinigingen gelijk verdeeld en gemeenschappelijk het probleem kan dragen. Waarbij we natuurlijk nog steeds klaar staan open als bedrijven extra maatregelen nodig hebben om bedrijf draaiende te houden.

Wel is het zo dat we het algemene beeld overhouden dat er vanuit het college over de bezuinigingen er ‘slechts’ met 10% wordt bezuinigd op investeringen. Waarom is er ook niet bezuinigd in het algemene kostenpatroon van de gemeente? Als VVD zouden we dit toch wel verwachten in deze begroting.  

Tegelijkertijd moeten we ons ook afvragen in hoeverre we nog echt baas zijn over onze eigen begroting. Veel budgetten worden bepaald vanuit de regio e.d. Graag vernemen we van het college welk percentage van de uitgaven eigenlijk al vastligt omdat de regio of de veiligheidsregio hierin al bepaald heeft wat de inbreng gaat zijn.

Dan MijnGemeenteDichtbij.  Op onze ambtenaren heeft de VVD niets aan te merken. Zij doen echt hun best en zeker in deze tijd proberen zij het onmogelijke mogelijk te maken. Echter, vanuit de samenleving hoor je toch ook vaak de vraag of de ambtelijke organisatie de gemeente wel kent. Bij vragen vanuit de samenleving merken burgers dat de ambtenaren niet weten wat er speelt en waar dit dan is. Grote kans dat dit veroorzaakt wordt doordat een bepaalde ambtenaar voornamelijk in Boxtel werkzaam is. Wat de VVD betreft is dit een niet-wenselijke situatie. Burgers moeten met al hun vragen terecht kunnen bij de gemeente en ook een goed antwoord op deze vragen kunnen krijgen. Graag de visie van het college hierop.

De VVD is blij met het onderzoek van TNO naar kernenergie in Brabant. Zonder kernenergie is een geslaagde energietransitie ijdele hoop. De VVD is dan ook voorstander van het idee om zo’n centrale in onze provincie te vestigen.

Het zijn zoals eerder vanavond is aangegeven, aparte tijden. Toch moeten we als gemeente zeker niet weglopen van onze kerntaken, zoals infrastructuur en onderhoud. Bijvoorbeeld de wegen en het riolering onderhoud moet op orde blijven. 

Voorzitter, eindconclusie van de VVD is dat we akkoord gaan met de begroting. Echter, we hebben zeker wel onze kanttekeningen. Waar de Rijksoverheid een grote schuld aan heeft. Graag vernemen we van het college hoe de gesprekken van de VNG verlopen met de minister.